ОҚУШЫЛАРҒА МАМАНДЫҚ ТАҢДАУ БОЙЫНША КЕҢЕСТЕР

Мамандықты дұрыс таңдау сіздің шығармашылық әлеуетіңізді іске асыруға, көңілсіздіктен аулақ болуға, өзіңізді ертеңгі күннің белгісіздігінен қорғауға мүмкіндік береді.

Қандай мамандық таңдауды дұрыс деп санауға болады?

Біріншіден, болашақ жұмыс ауыртпалықта емес, қуанышта болуы керек (Мен қалаймын).

Екіншіден, сізде бұл жұмысты таңдау үшін кәсіби маңызды қасиеттер жиынтығы болуы керек (мүмкіндік).

Үшіншіден, бұл мамандық еңбек нарығында сұранысқа ие болуы керек (қажет).

ПАЙДАЛЫ КЕҢЕСТЕР:

ОҚУШЫЛАРҒА МАМАНДЫҚ ТАҢДАУ БОЙЫНША КЕҢЕСТЕР

Мамандық таңдағанда келесі қателіктерден аулақ болу керек:

• "Достар үшін" мамандық таңдау.
• Ата-ананың немесе басқа туыстарының қысымына бағыну
• Бұл кәсіптің сыртқы жағына деген құштарлық.
• Адаммен қарым - қатынасты осы кәсіптің өкіліне кәсіптің өзіне ауыстыру. Көбінесе адамға деген жеке жанашырлық сол мамандыққа деген ұмтылысты тудырады.
• Еңбек сипаты, белгілі бір кәсіптің ерекшеліктері туралы ескірген идеялар.
• Оқу пәнін мамандықпен сәйкестендіру.
• Олардың көрсеткіштерін білмеу және бағаламау.
• Олардың қабілеттерін, мінезінің ерекшеліктерін, таңдау уәждемелерін түсіне алмау.
• Мамандықтың беделі мен беделсіздігіне қатысты алалаушылық.
• Мамандықты жеткіліксіз білу.

Мамандықты таңдағанда:

• Мүмкіндігінше көп кәсіптерді, еңбек нарығының құрылымын білу;
• Өз мүддесі үшін шешім қабылдау;
• Қандай оқу орындарында белгілі бір мамандық алуға болатындығын білу;
• Кәсіби таңдаудың негізгі және қосалқы нұсқаларын білу;
• Кәсіби сынамалар тәжірибесі бар (жақсырақ).
• Адамның психологиялық және психофизиологиялық ерекшеліктерін бағалау (бейімділік, қабілет, темперамент, мінез, денсаулық жағдайы);
• Әр аймақта өзіндік ерекшелігі бар кадрларға қажеттіліктің аймақтық құрылымын білу;
• Еңбек қызметінің мазмұндық ерекшеліктері мен шарттарын білу керек.

Мамандықтарды таңдау маңызды:

• Оқу мен жұмыста сәттілікке ықпал ететін қабілеттерін, мүмкіндіктерін, қызығушылықтары мен бейімділігін анықтау. Мұны мектеп психологіне хабарласу арқылы жасауға болады. Сонымен қатар, сізде бар қасиеттердің осы мамандық үшін қажетті қасиеттермен толық сәйкес келуі сізді әлі дайын маман етпейтінін есте ұстаған жөн. Өйткені іс жүзінде әрбір мамандық белгілі бір білім мен дағдыларды, яғни кәсіптік оқытуды (білім беруді) талап етеді.
• Қызығушылық танытатын мамандықтар туралы ақпарат алу: жұмыс мазмұны, еңбек жағдайлары, мамандықтардың адамға қойылатын талаптары. Мамандықтарды дамыту мүмкіндіктері және т. б.
• Қай оқу орындарында және қандай жағдайда қызығушылық танытатын мамандықты алуға болатындығын біліңіз.
• Жұмысқа орналасу мүмкіндіктерін анықтау. Жиналған ақпаратты талдау, жұмыспен қамту орталығында кәсіби кеңесші маманнан кеңес алу.

Оқу орнын таңдағанда:

• Сіз таңдаған мамандықты алуға болатын оқу орындары туралы бәрін біліңіз.
• Оқуға түсушілерге қойылатын талаптарға сай екеніңізге көз жеткізіңіз.
• Қабылдау шарттарын, оқу ұзақтығын, негізгі оқытылатын пәндерді, аяқтағаннан кейін қандай біліктілік берілетінін біліңіз.
• Егер оқу орны әңгімелесу өткізсе, оған мұқият дайындалу маңызды. Таңдауыңыздың себептері мен кәсіби қызығушылықтарыңыз туралы ойланудан бастаңыз. Сізде қандай дағдылар бар? Сіздің жеке қызығушылықтарыңыз бен қабілеттеріңіз сіз өтініш берген оқу орнына сәйкес келетінін қалай жақсы көрсетуге болады?
• Сұхбатқа дайындалып жатқанда, сыртқы келбетіңізге уақыт бөліңіз. Бүгінгі таңда ұқыптылық пен тиісті киімге үлкен мән беріледі.
• Бұл оқуға түсуге дайындалып жатқанда, ойыңызда тағы да бірнеше нұсқаңыз болсын